A fuga de Alcatraz

(Don Siegel, 1979)

Baseada nun feito real, e rodada no mítico presidio que tivo entre os seus muros a xente como Al Capone, ou o tipo este que coidaba paxaros (Burt Lancaster en “El hombre de Alcatraz”), esta película supón a cota máis alta que acadou o espectacular tandem Siegel- Eastwood, e esto non é dicir pouco. Lembrade por exemplo títulos tan básicos como “Harry o sucio”.
Que se pode dicir de Siegel? Pois que foi un puto mestre, non só como director, senon como un dos mellores montadores da historia (Non é casualidade ese ritmo que teñen as súas grandes películas). O tipo criouse na sala de montaxe e non tardou en empezar a dirixir, primeiro excelentes series b, e despois brutais peliculóns.
De Eastwood, xa mellor non falar. Non vamos a discutir a súa talla como director, porque é evidente, pero como actor, e partindo de que sempre fai o mesmo personaxe, coa mesma cara, e a mesma mala hostia, nesta película póñenseche os pelos de punta. O seu personaxe apenas fala (en Alcatraz os tipos vivían 23 horas en celdas de 3 metros cadrados), pero cada movemento que fai, cada vez que manga algo para axudar na súa fuga, ou mira a un dos seus compinches, o espectador entende todo o que hai que entender, e máis.
Como saberedes os que vistes esta peli, nin dios se fugara nunca antes do penal, ata que no 62, o cerebrito Frank Morris (Eastwood) e dous colegas o conseguiron. Nunca se supo nada deles, pero na miña opinión merecen estar disfrutando agora dunhas boas jaipiriñas baixo o sol dunha praia paradisíaca.
Eso é o que pretende Siegel. Facernos sentir simpatía por estos “criminais” que o único que queren é ser libres (Ese crisantemo é todo un símbolo), e describirnos un pouco como era a vida na carcel máis dura dos USA, pero sen pararse en chorradas, lugares comúns do xénero carcelario (do que sen dúbida este título é un dos máximos expoñentes) e detalles que non veñen ó caso. No que sí se para é neses personaxes sólidos como rocas, e uns diálogos escasos, pero excelentes. Aquí non falamos de Stallone ou Van Damme intentando sair dunha cutre-carcel a hostia limpia... Os presos que rodean a Frank lévanse ben, os gardas non son os típicos cabróns, e ata o estereotipo de violador que quere petarlle as cachas a Clint ten a seu carisma.
O que quere contarnos Siegel, cun ritmo excitantente pausado e narrativamente perfecto é a fuga en sí. Mentres devoramos palomitas e estamos absolutamente metidos na película, queremos que estos tipos se marchen de Alcatraz. Pero por suposto, en toda boa peli ten que haber un bo malo... Como non... O Alcaide. Odiamos a ese tipejo que sabotea a creatividade de Clint (e por extensión de tódolos presos, incluido o entrañable artista), e mólanos verlle a cara de tonto que lle queda ó final, preguntándose como cojones fixeron estos tipos para escavar un tunel en roca pura e marcharse nadando da illa de Alcatraz sen morrer conxelados ou afogados. O moi gilipollas é vencido, e sentímonos de puta madre. Perdoade se vos jodín o final a quen non a viu, pero creo que era evidente. De tódolos xeitos, credeme... Non vos jodín o suspense, que durante toda a película non deixa que apartemos a vista da pantalla.
Peliculón. Sen dúbida, o canto de cisne do tipo de cine que se fixo en Hollywood nesa gran década tan experimental e fascinante... Despois virían os arrepiantes anos 80s.